Homogene en heterogene massafabricage en stukproductie
Bij homogene massafabricage is een standaardcalculatie van de hoeveelheid grondstoffen makkelijk te maken. Heterogene massafabricage: enkelvoudige en samengestelde producten. Stukproductie: produceren op wensen van de opdrachtgever.
Inhoudsopgave [verbergen]
? min. leestijd | ? woordenProductieprocessen: technisch omzettingsproces. Homogene, heterogene massafabricage en seriestuk- en stukproductie. Door het omzettingsproces veranderd de toestand van de goederen voortdurend, waardoor dit ook administratief moet worden bijgehouden. Ook is er geen direct verband tussen input en output.
Massaproductie: niet klantspecifiek. Homogeen: niet of weinig gevarieerde producten.
Heterogene massaproductie: verschillende massaproducten, waarbij verschillende productstromingen geen duidelijk gescheiden wegen volgen. Er zijn enkelvoudige en samengestelde producten (uit meerdere grondstoffen).
Seriestuk- en stukproductie: klantspecifiek. Normen zijn moeilijk vast te stellen. Dit gaat vaak op bestelling, waardoor de economische voorraad negatief kan zijn. Prijzen kunnen vooraf (obv voorcalculatie) of achteraf vastgesteld worden. Achteraf kan meer- of minderwerk verrekend worden obv nacalculatie. Er kan ook in termijnen betaald worden obv de voortgang.
Bedrijfsbureau heeft een beschikkende functie over de operationele beslissingen. De productiemedewerkers zijn uitvoerend en deels bewarend (voorraad in productie). Echter er dient een duidelijke scheiding te zijn tussen de werkelijke voorraad in het magazijn en in productie. Ontvangst en afgifte van producten dienen de afdelingen afzonderlijk te registreren. Het verbruik van productiemiddelen (arbeid, machines, diensten) moet ten laste van de fabricagerekeningen worden gebracht. Bewaring en registratie moet gescheiden zijn om de controle te bevorderen. Er moet geregistreerd worden in hoeveelheden, omdat er geen directe relatie bestaat met kosten en opbrengsten, waardoor dit alleen de volledigheid waarborgt.
Homogene massafabricage
Bij homogene massafabricage is een standaardcalculatie van de hoeveelheid grondstoffen makkelijk te maken. Grondstoffen afgifte kan obv magazijnafgiftebonnen of via een open magazijn. De werkelijk bestede manuren en machine-uren moeten worden vastgelegd. Productierapporten: hoeveelheden gereed product, uitval, producten in bewerking, benodigde grondstoffen. Retrogrademethode: op basis van de geproduceerde hoeveelheden wordt het toegestane verbruik berekend obv de prijzen in het artikelbestand en de tarieven uit het budget. Hier staan de werkelijke verbruiken tegenover. Verschillen:
- efficiencyverschillen: werkelijke verbruik wijkt af van het toegestane verbruik.
- bezettingsverschillen: de werkelijke bezetting van de beschikbare man- en machine-uren wijkt af van de normale bezetting.
- prijsverschillen: de werkelijke inkoopprijzen wijken af van de verrekenprijzen. Voor het magazijn: inkoopprijs en verrekenprijs. Na het magazijn: inkoopprijs op het moment van verkoop en de verrekenprijs.
Door continu of met een hoge herhalingsfrequentie zijn er harde normen aanwezig. Verbijzondering van kosten is enkel noodzakelijk indien afzonderlijke functionarissen daarop beoordeeld worden. De geproduceerde hoeveelheden kunnen volgens de bètaformule (indirect) of productierapporten (direct) beoordeeld worden.
Heterogene massafabricage
Enkelvoudige en samengestelde producten. De seriegrootte is gebaseerd op minimalisatie van omstelkosten en voorraadkosten. De herhalingsfrequentie: verbruik van grondstoffen en tijd. Per soort product dient gecalculeerd te worden. Er kan op voorraad of op bestelling geproduceerd worden. De productie wordt geleid door geleidebonnen per serie of exemplaar. Controle op de goederenbeweging kan door een gemeenschappelijk kenmerk van de verschillende producten te volgen, waarbij de ingang gelijk moet zijn aan de uitgang. Ook hier vindt een verschillenanalyse plaats.
Redelijk harde normen door hoge herhalingsfrequentie, waardoor er standaardkostprijzen opgesteld kunnen worden. Door goede planning kan de leverdatum zo dicht mogelijk tegen de productiedatum aanzitten. Via een kostenverdeelstaat worden indirecte kosten toegewezen via hulpkostenplaatsen naar hoofdkostenplaatsen. De volledig gereedgekomen en goedgekeurde producten kunnen worden vastgelegd, maar dit kan ook per bewerking. De werkelijke kosten worden vergeleken met de toegestane standaardkosten, waarbij efficiency-, bezettings- en bestedingsverschillen kunnen optreden.
Stukproductie
Produceren op wensen van de opdrachtgever. Voorcalculatie is moeilijk te maken. Voorraad is veelal niet aanwezig vanwege het specifieke karakter. De kostprijs en de verkoopprijs wordt bepaald in een offerte. Aangenomen werk: een vast bedrag met prijsclausules, regieopdrachten: werkelijk gemaakte kosten worden in rekening gebracht. Nog niet uitgevoerde opdrachten (orderportefeuille) moeten worden opgenomen in de begroting. De offertecalculatie is globaal, maar dient als basis en kader voor de gedetailleerde voorcalculatie. Het bedrijfsbureau zorgt voor: gedetailleerde tekeningen met stuklijsten, voorcalculatie, reserveren van grondstoffen en materialen, bestellen van grondstoffen, bepalen van vroegste en laatste datum van gereedheid, uitbesteden van werkzaamheden, aanwezigheid van gereedschappen, transportfaciliteiten, werkopdrachten, magazijnafgiftebonnen, gereedschapsbonnen. Per uitvoerder of bewerkingsgroep dient per keer één order uitgegeven te worden door verschuivingsgevaar. Bij de verschillenanalyse bestaan ook calculatieverschillen.
Zwakke norm door weinig herhaling. Bij voorcalculatie moet er vaak gebruik worden gemaakt van schattingen. De productieregeling moet vooraf goed inschatten welke productiemiddelen gebruikt gaan worden. In de loop van de tijd wordt deze schatting verfijnd. Nacalculatie wordt gebruikt voor resultaatbepaling. Door inventarisatie kunnen de kosten tussentijds bepaald en beheerst worden.
Duurzame productiemiddelen zijn als het ware voorraad. Hier liggen productietechnische (functie, omsteltijden), administratieve (verantwoording van activa, calculatie van tarieven) en bedrijfseconomische (bezettingsgraad, storingen, reparatie/onderhoud) overwegingen aan ten grondslag.
Machinebestand (geldt ook voor vervoermiddelen en gebouwen en terreinen):
- algemene gegevens: id-nummer, omschrijving, leverancier, garantietermijn, datum van ingebruikstelling, plaats van opstelling.
- technische gegevens: capaciteit, gebruiksmogelijkheden, levensduur, energieverbruik, omsteltijden, onderhoudsschema’s, reparaties.
- financiële gegevens: aanschafprijs, afschrijvingspercentage, restwaarde, boekwaarde.
- gebruiksgegevens: in gebruik zijnde capaciteit.
Gereedschapsbestand: machinegereedschap, groot gereedschap, klein gereedschap. Voor gereedschappen kan een magazijn ingericht worden. Dit kan geregistreerd worden in een boekje.
Productie registreren in het beste boekhoudprogramma
In het beste online boekhoudprogramma kun je de stukproductie en massaproductie eenvoudig registreren. Ook kun je er in bijhouden van de efficiëncy-, bezettings- en prijsverschillen zijn.
Deel 'Homogene en heterogene massafabricage en stukproductie'
Deel dit bericht via social media met je familie, vrienden en collega's!
Homogene en heterogene massafabricage: enkelvoudige en samengestelde producten. Stukproductie: produceren naar de wensen van de opdrachtgever.
Over de auteur van 'Homogene en heterogene massafabricage en stukproductie'
Auteur van deze content is Patrick. Alle informatie is gebaseerd op de kennis die ik heb verkregen uit een tweetal hbo- en een tweetal post hbo-studies. Daarnaast speelt de jarenlange ervaring bij een accountantskantoor en als financial controller in het bedrijfsleven een grote rol bij de link naar de praktijk.
Ik werk niet voor een gerelateerd bedrijf of instelling, waardoor de informatie betrouwbaar en onafhankelijk is. De informatie is nauwkeurig verzameld op basis van betrouwbare bronnen en wordt regelmatig geüpdatet. Speciaal voor bezoekers van deze website heb ik de top 5 beste boekhoudprogramma's op een rij gezet en vergeleken.